Küme düşürülme toplumu nasıl etkiler?

Türk futbolunda dengeleri bozan şike operasyonu toplumu nasıl etkiledi?
Bundan sonraki uygulamalar nasıl algılanacak?
Çözüm çabaları nasıl değerlendirilecek?

olarak olayı spor sosyologlarına sorarak yanıtlar bulmaya çalıştık.

"MADDİ DELİLLER OLURSA TEPKİ ÇEKMEZ"
Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Sosyolog Doç. Dr. Mazhar Bağlı, küme düşmenin toplumu etkilemesinin normal olduğunu söyleyerek sözlerine başlarken, "Küme düşürülme, toplumu şüphesiz etki edecektir. Küme düşürülme tarafgirlikle, kasıtlı olursa; bu, kamu vicdanını yaralar. İnsanlar bir haksızlık yapıldığını düşünürler. Ama bununla ilgili maddi kanıtları ortaya koyarlarsa, kamuoyunun bunu sanılanın aksine daha olgunlukla karşılayacağını tahmin ediyorum. Pek çok taraftarın da bu yönde düşünmeleri gerektiği kanaatindeyim. Her ne kadar taraftarlık, objektif bakmayı zedeleyen bir şey ama; Çarşı Grubu nispeten daha sağ duyulu baktığını gösterdi. Yayınladıkları bildiriyle de bunu kanıtladılar. Fenerbahçe'de de aynı duyarlılık oluşur mu bilmiyorum ama, maddi deliller ortaya konularak küme düşme olursa, çok ciddi itirazlar olacağını zannetmiyorum" dedi. 

"BİR TİYATRO SEYREDERİZ"
Kulüpler Birliği'nin şike yapan takımın düşürülmemesi yönünde görüş bildirdiğinin hatırlatılması üzerine Bağlı, "Son günlerde yürütülen çalışmalar bir çifte standardın ortadan kaldırılmasına yönelik. Ancak Fenerbahçe suçlu bulunursa ve Fenerbahçe'nin küme düşmemesi için çalışma yapılırsa rakip takım taraftarları bu olayı kabullenmez. Mesela Alex çok iyi bir oyuncu ve mükemmel oynuyor. Bunun dışında şike yapıldığını düşünenler, ben de dahil olmak üzere şöyle düşünürüm, Alex topu şu köşeye atacak, işte topu şu köşeye atacak, kaleci uzanamayacak,
Dolayısıyla futbolda bir tiyatro seyredeceğiz ve bu bir gerçekmiş gibi gösterilecek. Bu çok rencide edici bir şey. İşin arka planını düşündüğümüzde onur kırıcı bir şey. Dalga geçer bir tutum var" ifadelerini kullandı. 

"MİZANSEN İÇERİSİNDEKİ OYUNUN STATÜSÜ OLMAZ"
Futbolu sonucunu bilmeden izlemek için var olduklarını dile getiren Mazhar Bağlı, "Futbolda ofsayt niye var? Haksız rekabeti önlemek için. Rakibini oyun kuralları içerisinde çalımlayarak gol atmamız gerek. Ama önceden hazırlanan bir mizansen içerisinde yendiğin oyunun bir statüsü olmaz. Bunu insan bildiği zaman kendi kendisinden bile nefret eder hale gelir" dedi.

"BEYAZLAR İÇİN AYRI, SİYAHLAR İÇİN AYRI HUKUK ANLAMINA GELİR"
Küme düşürülmemesi için olası talimat değişikliği konusuna da değinen Bağlı, "Türkiye'de Fenerbahçe'ye bir ayrıcalık tanınsın, varolan talimatların dışına çıkılabilir düşüncesi kabul edilmez. Yani bu beyazlar için ayrı hukuk, siyahlar için ayrı bir hukuk var anlamına gelir ki insanların kafasındaki meşrutiyet duygusu da bu tür küçük alanlardan oluşuyor. Yoksa global anlamda bu tür düşünceler yoktur. Öyle bir şey yapılabileceğine ihtimal vermiyorum, yapılırsa da çok yanlış yapılmış olur" diye sözlerini bitirdi. 

"TARAFTARLAR EN ÇOK FENERBAHÇE'NİN YENİLMESİNİ İSTİYOR"
Ege Üniversitesi (EÜ) Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Talimciler ise, "Fenerbahçe küme düşürüldüğü takdirde toplumda nasıl bir tepkiyle karşılanır?" sorusunu, "Böyle bir durum ortaya çıktığında ülke içerisinde ilginç bir süreç yaşanır; çünkü Fenerbahçe taraftarı bir hayli fazla. Ama Fenerbahçe'yi sevmeyen taraftar sayısı da fazla. Yakın zamanda Tubitak için bir proje tamamladık. Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor taraftarı olan  1500 kişiyle görüştük. En çok hangi takımın yenilmesi sizi mutlu eder diye sorduğumuzda Yüzde 51 Fenerbahçe çıkıyordu. Fenerbahçe'nin küme düşürülmesi Fenerbahçeliler dışındaki taraftarları mutlu eder. Ne yazik ki böyle bir durum var. Fenerbahçe taraftarı açısından bakarsanız durum değişir. Fenerbahçe taraftarı takımının bir alt ligde oynamasını tabiki istemez" şeklinde yanıtladı.

"FANATİKLER DIŞINDA HİÇ BİR TARAFTAR ŞAİBELİ ŞAMPİYONLUĞU ONAYLAMAZ"
Fenerbahçe veya bir başka takımın küme düşürülmesinin kanıtlarla kesinleşmesini fanatik taraftarların yine kabul etmeyeceğini kaydeden Talimciler, "İnsanlar şunun farkındalar. Artık sadece şampiyon veya başarılı olmak gibi düşüncelerden başka şeyi kabul etmeyen ve kafasını kuma gömecek kadar aşırılar dışında hiç bir taraftar şaibeli, lekeli bir şampiyonluğu onaylamaz. Suç ortaya ispatlı şekilde konulursa Fenerbahçe taraftarı bunu vakarla karşılar. Ne yazik ki bunu hakettik deyip, bunu kalbince olmasa bile konuya beyince olumlu yaklaşır" şeklinde konuştu.

"TÜRKİYE DEĞİŞİYOR AMA FUTBOL ESKİ KALIPLARINDA KALSIN DENİLİYOR"
Fenerbahçe veya bir başka takım suçlu olsa bile küme düşürülmesin bir düşüncenin hoş algılanmayacağını belirtlen Ahmet Talimciler, "Son günlerde bu yönde açıklamalar var. Medyada da bu yönde haberler çıkıyor. Ancak etrafımdaki bir çok insan da bu olayı hoş karşılamıyor. Özellikle kulüpler birliği içerisinden bazı isimlerin, ben şahsen hiç bir kulübün düşürülmesinden yana değilim diyen insanlar var. Ceza verilmemesi için talimat değişikliği halk ağzıyla "katakülli" diye tanımlanabilir. Bu halk arasında çok da hoş karşılanacak bir durum değildir. Bugün Türkiye değişiyor. Yeni bir Türkiye geliyor. Ama biz eski futbol kalıbının devam etmesini isteyen bir zihniyetle karşı karşıyayız. Eğer bundan kurtulmadığımız sürece, Türkiye'de futbolun gidişatı ne yazık ki kendi insanımız içerisindeki biz bize benzeriz mantığıyla oynanmaya devam edecek. Biz burada Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor'u konuşmaya devam ederiz. Ama bütün bunları konuşurken de ileriye dönük olarak Türk futbolunun ileriye gitmesi ne yazık ki engellenir. Bunu da gözardı etmemek gerekir.

"BİLE BİLE LADES"
Fenerbahçe'nin büyüklüğünün, marka değerinin, ligin lokomotifi olma özelliğinin başka bir şey olduğunu hatırlatan Talimciler, "Eğer ortada suç varsa ve siz bu suçu bildiğiniz halde, bu suçu talimat değişiklikleri ya da başka bir takım uygulamalarla kapatma yoluna gidiyorsanız bu bile bile lades demektir ki gerçek anlamda futbolu seven, futbolla haşır neşir olan kitlenin futbolla tamamen uzaklaştırması anlamına gelir. Sporla, hukuku birbirinden tamamen ayrı alanlarmış gibi göstermeye çalışıyorlar, böyle bir problem yaratmaya çalışıyorlar" ifadelerini kullandı. 

"PROTESTOLAR DOĞAL"
Adıyaman Üniversitesi Araştırma Görevlisi Metin Kılıç ise büyük takımların küme düşürülmesini taraftarların olumsuz karşılayacağı ifadelerini kullanarak sözlerine başlarken, "Büyük takımların düşürülmesi, büyük bir bölümü etkileyecektir. Çünkü bu takımlar Türkiye'nin sadece belli bir bölgesine değil de büyük bir bölüme hitap ettiği için büyük bir kesim olumsuz etkilenecektir. Bunun sonucunda protestolar olabilir. Her ne kadar olay yargıda olsa bile, Fenerbahçe taraftarının Aziz Yıldırım'a destek gösterilerinde bulunması bunun örneklerinden biri" dedi. 

"SPOR HUKUKUNUN ANLAMI KALMAZ"
Küme düşürme veya düşürülme konusunda talimat değişikliklerine gidilmesinin sorulması üzerine Kılıç, "Bu aşamada talimat değişikliği çözüm olmaz. Dünyada örneklerine baktığınızda daha büyük kulüplerin küme düşürüldüğü veya benzeri yaptırımlar yapıldığı gözlendi. Eğer belli kulüp için düzenleme yapılırsa, o zaman spor hukukunun bir anlamı kalmaz. Spor örgütlenmesinin merkezindeki Futbol Federasyonu'nun yasal anlamı kalmaz. Muhakkak mevcut yasayla karar alınmalı. Taraftar küser, spor ekonomisi zayıflar, bakış açısında değişiklik olur ya da kitle tepki koyabilir ama alınacak kadar futbolun düzelmesi içindir" yanıtını verdi. 

"BİZİM TAKIM YAPTIYSA..."
"Şikeyi halk nasıl karşılar, futbola bakış açısı değişir mi?" sorusunu ise Kılıç şöyle yanıtladı; "Mevcut taraftar ya da holiganlar şikeyi kabullenmez. Kendi takımlarıyla ilgili şike olgusunu kabul etmez. Eğer kabul etse de bizim takımdır yapmıştır, iyi yapmıştır şeklinde düşünür. Ama şike konusunda yasal karar alınırsa taraftar da etkilenecektir. Kendi takımıysa bunu içselleştirebiliyor. Ama dışarıdan bakıldığında bu durum karmaşa yaratıyor. Toplumsal anlamda kulüplerin düşürülmesi insanlarda negatif etki yaratır. Futbola bakış açısı belli bir sürede negatif olacaktır."

/ İsmail Keleş
e-mail: ikeles@haberturk.com
www.twitter.com/ismailkls

Kaynak:Habertürk